Eerbetoon aan Toontje

Dag 18, route van Saint-Germaim-Les-Belles naar Donzenac

Eerbetoon aan Toontje

Gisteren heeft Mees al over Henri Manders geschreven. Ik wil hier uit onze ervaring nog wat aan toevoegen. Hij heeft hij indruk gemaakt en omdat ik het bijzonder vind hoe zijn leven na zijn wielercarrière is verlopen:

Al snel bij het betreden van de camping ontmoeten wij elkaar. Toontje staat met zijn fiets met zijn hondje in een aanhangertje bij de ingang. Een leuke Jack Russel die ik even moet aanhalen. Ik vraag hem of hij hier op vakantie is. “Nee, de camping is van mijn zus geweest. Ze heeft hem verkocht en zijn mij vergeten.” Er verschijnt een grote grijns op zijn gezicht. Ik moet lachen om de manier waarop hij naar de situatie kijkt. “Hoe heet je?” vraag ik. “Toontje, maar dat is niet mijn echte naam. Zo werd ik door de Belgen in het peloton genoemd.” Mijn aandacht is getrokken. Eigenlijk heet hij Henri Manders. Hij is professioneel wielrenner geweest en omdat iedereen Tom Manders kent, werd het Toontje. Tien jaar heeft zijn prof carrière geduurd. Het is de tijd van ploegleiders Post en Raas. 

Toon praat honderd uit, maar ik merk op dat er iets hapert. Ik vraag hem of hij ooit met fietsen een ‘klappertje’ heeft gemaakt. “Waarom vraag je dat?” Ik vertel hem dat ik iets van afasie in zijn spraak herken en dacht dat een valpartij misschien de oorzaak is geweest . “Nee, ik heb een TIA gehad, vandaar.” We praten nog wat, maar ik vertel dat ik verder moet, want we moeten de tent nog opzetten. Hij vraagt of we in het restaurant gaan eten. Wat ik bevestig. “Dan kunnen we met elkaar eten. Leuk!” zegt Toontje 

Nadat wij onze tenten hebben opgezet vertrekken we hongerig naar het restaurant. Eerlijk gezegd zag ik er een beetje tegen op en had geen zin om de hele avond met een ‘gast’ aan tafel te zitten. Mees en ik hadden nog het een en ander te bespreken en Mees moest zijn blog nog schrijven. Ik zag onze avond min of meer verloren gaan. In het restaurant zit Toontje al breeduit lachend op ons te wachten. Hij nodigt ons bij hem aan tafel. Maar wij draaien de rollen om en nodigen hem bij ons aan tafel.

Tijdens het eten krijgen we veel te horen uit het leven van Toontje. Mees heeft hier al wat over geschreven. Mees vraagt nog wat het belangrijkste moment uit zijn wielerloopbaan is geweest. Dit is het winnen van een Tour etappe in Roubaix. Het is een omstreden etappe. Toontje is alleen weggereden met Leo van Vliet, die voor de ploeg Post rijdt. Toontje krijgt van zijn ploegleider Jan Raas het uitdrukkelijke verbod om kopwerk te doen. Raas gunt Post in geen geval een overwinning. Het is een loodzware etappe. Deels over de kasseien van Roubaix. In de laatste kilometers is van Vliet zo kapot gereden en gesloopt dat Toontje niet anders kan dan van hem wegrijden. Hij wint de etappe. Toontje heeft het nooit als een omstreden overwinning gevoeld. “Ik mocht niet rijden!”

Na zijn wielerloopbaan blijft Toontje nog actief in het wielercircuit. Zijn naam is gevestigd. Hij wordt voor van alles en nog wat gevraagd. Van chauffeur voor hotemetoten in een volgwagen, tot mecanicien. Tenslotte komt hij bij SunTour te werken. Dankzij zijn technische kennis, inzicht en naamsbekendheid heeft hij ingang bij verschillende fabrikanten over de hele wereld om onderdelen en complete verende voorvorken aan de man te brengen. Hij vertelt het met voldoening en trots.

We vragen of hij nu - na zijn TIA – nog steeds bij SunTour werkt. Gelukkig is dit het geval. Hij mag niet meer autorijden, maar kan veel vanuit huis doen en regelmatig vliegt hij naar het hoofdkantoor om zaken door te nemen.

Toontje maakt op mij en zachte en innemende indruk. Ik vraag hem of hij ervaart dat hij na zijn TIA (ik noem het een CVA) veranderd is. Hij zegt dat hij heel hard kan zijn. En bevestigt dat hij veranderd is. “Ik ben veel eerlijker.” “Eerlijker?” vraag ik verbaasd. Het blijkt dat hij bedoelt dat hij veel directer is geworden en geen blad voor zijn mond neemt. Soms ook ongenuanceerder en harder. Met name heeft hij er spijt van hoe hij met zijn zoon is omgegaan. Ik was hard voor hem, juist ook in het sporten. Gelukkig is zijn zoon goed terecht gekomen. Hij is wiskunde gaan studeren en heeft een baan in Luxemburg. De handel in Bitcoins.

Wij zijn blij met de inkijk die Toontje aan ons geeft. In één avond trekt er een leven van een wielerplof aan ons voorbij. We drinken nog wat met elkaar, waarna Toontje zijn caravan opzoekt.

Mees en ik praten nog lang na over dit indrukwekkende gesprek. Maar we hebben samen ook nog wat te bespreken. Mees heeft aangegeven dat de laatste dagen erg zwaar zijn geweest en twijfelt of we zo Santiago gaan halen. Voor mij is het zeker ook zwaar geweest. We hebben twee dagen achter de rug, waarvan ik zeg dat het lijkt of ik twee keer Alpe d’HuZes heb gereden. Loodzware klimmetjes de hele dag door. De veranderde omgeving naar een liefelijk landschap heeft me er doorheen gesleept.

Voor Mees speelt nog een ander aspect. Hij ervaart tijdsdruk doordat hij 1 oktober thuis moet zijn voor allerlei afspraken. Hij wil graag met mij Santiago halen, maar merkt ook dat het in ons huidige tempo moeilijk wordt. Gelukkig kan ik Mees geruststellen door te vertellen dat het voor mij geen enkel punt is als ik Santiago niet bereik. Als het voor Mees tijd is om naar huis te gaan, gaan we samen met de trein naar huis. Santiago of geen Santiago, samen uit samen thuis. Het is een hele opluchting. Mees heeft toch druk ervaren. Vooral omdat hij kilometers wilde maken om toch met mij Santiago te bereiken. Ik heb dit steeds gevoeld, doordat ik een bepaalde, onrust en ongedurigheid bemerkte. Het is een opluchting dat dit op tafel is gekomen en geeft rust en perspectief voor de rest van de reis. De weg blijft het doel!

In de reacties op Mees z’n verhaal van gisteren klinkt vooral de aanbeveling door om een rustdag in te lassen. Vandaag hebben we op onze manier een rustdag gehouden. We hebben de wekker niet gezet en zijn opgestaan zodra we uit ons zelf wakker werden. Het was even over zevenen, maar gaf wel de gewenste rust.

We ontbijten uitgebreid en Toontje voegt zich weer bij ons. Het is prettig om hem weer te zien en het is wederzijds. Bij het afscheid vraag ik of we een kaarsje voor hem zullen branden in Santiago. Hij kijkt me verbaasd aan, valt stil en zegt: "Dit heeft nog nooit iemand aan me gevraagd. Hier moet ik even over nadenken…" Het hoeft niet. Door alle misstanden in de kerk is hij van zijn geloof gevallen. Hij snapt niet dat ‘intelligente mensen' - zoals hij ons noemt - nog steeds geloven. “Je moet gewoon een goed mens zijn.” Ik beluister het als zijn nieuw verworven ‘eerlijkheid’ en doe er het zwijgen toe. In mijn hart besluit ik dat ik voor Toontje zeker een kaarsje ga opsteken. Een gaaf en goed mens, die ik in mijn hart heb gesloten. We zwaaien na het afscheid totdat Toontje uit het zicht verdwenen is. Pelgrim in opleiding heeft weer genoeg stof om een dag over te mijmeren. Een goed mens zijn... Toontje bedankt.

De dag verloopt ontspannen, mede door de alternatieve route die Toontje ons heeft aangereikt. Na wat pittige beklimmingen komen we op Toontjes route. Het is een afdaling van zeker 25 kilometer! Ongewild hebben we vandaag zomaar weer 60 kilometer gereden.

03/09/23\Kees

P.s wie de spectaculaire winnende etappe van 'klasbak' Henri Manders wil bekijken: https://nos.nl/video/2241601-tour-1985-manders-wint-in-roubaix

En zie ook onze eigen video’s. Aardig om te zien.